.jpg?uselang=fa)
مرغابی، اردک، بَت (با املای دیگر بَط) یا سیکا نامی است که معمولاً برای تعدادی از گونه‌های مرغابی سانان در خانواده پرندگان Anatidae به کار می‌رود. مرغابی ها به چندین زیرخانواده تقسیم می‌شوند. مرغابی‌ها اغلب پرندگان آبی هستند که بیشترشان کوچک‌تر از هم‌خانواده‌های قو هستند. مرغابی‌ها هم در آب دریا و هم در آب شیرین زندگی می‌کنند.
مرغابی پرنده‌ایست تخمگذار که بیشتر در آب زندگی می‌کند. گونه‌های زیادی از مرغابی در دنیا هستند که هنوز شناخته نشده‌اند.این پرنده پرهای چربی دارد تا با تماس به آب، پرها خیس نشود و پرنده پس از خارج شدن از آب سنگین نشود.
|
|
تاریخچه پرورش مرغابی [ویرایش]
مرغابی یکی از اولین گونه‌های پرندگان است که توسط آدمی اهلی شده‌است و به نظر می‌رسد که نخستین بار، اهلی کردن آن در کشور مصر صورت گرفته‌باشد، زیرا در حفاری‌های به‌عمل‌آمده بر روی گور امنحوتب سوم، یکی از فراعنهٔ باستانی مصر، که در حوالی ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد می‌زیسته‌است، تصویر یک اردک در بین گل‌های لوتوس مشاهده شده‌است، و گفتنی است که مصریان باستان یکی از اولین اقوام کهن بشری هستند که اقدام به جوجه‌کشی از این پرنده نمودند، و شاید علت توجه مصریان باستان به پرورش این پرنده، کانال‌های متعدد آبی و رودخانه طویل و ممتد نیل بوده باشد. امروزه نیز پرورش مرغابی به شدت در مصر متداول است.
خصوصیات عمومی مرغابی [ویرایش]
مرغابی پرنده‌ای با بدن کشیده و پاهای کوتاه است که باعث می‌شود بدنش نزدیکِ زمین قرار گیرد. مرغابیاز پرندگان نوک‌پهنی است که در جانورشناسی به آنها لاملیورستر Lamelliorostere می‌گویند. درازا و حجم بال اردک نسبت به سایر طیور متوسط است و مرغابی اهلی بدین دلیل به خوبی نمی‌تواند پرواز کند. حرارت طبیعی بدن اردک ۷/۴۰ درجهٔ سانتی‌گراد و تعداد نبض آن به طور متوسط ۳۱۲ دفعه در دقیقه و تعداد تنفسش ۱۶ – ۲۸ بار در دقیقه است. سرِ بزرگ و قطر منقار آن در بالا و پایین کم است. بدین ترتیب، از اتصال منقار به یکدیگر برجستگی خاصی از نیمرخ در آنها دیده نمی‌شود. حجم منقار در مرغابی ها نسبت به سایر طیور و به‌خصوص غاز زیادتر است و سطح بیشتری را نسبت به سر و جثّهٔ حیوان اشغال می‌کند. منقار در محل اتصال به سر نازک‌تر از قسمت آزاد است؛ ازاین‌رو تقریباًً به صورت یک بیلچه درآمده‌است. منقار از غشایی صاف و هموار پوشیده شده‌است که لبه آن از یک قسمت شاخی پوشیده می‌شود. زبان در مرغابی قوی و عضلانی است و غدد چشائی فراوانی دارد که به‌وسیلهٔ آنها می‌تواند تا اندازه‌ای طعم مواد غذائی را حس کند. گردن مرغابی کوتاه و قطر آن متوسط است. پرها تمام بدن اردک‌ها را پوشانده و غشای ضخیمی را در روی پوست تشکیل می‌دهد. این پرها به‌خوبی روغنی‌اند و این امر مانع از رسیدن آب و رطوبت به بدن آن می‌شود.
نژادهای اهلی مرغابی [ویرایش]
نژادهای متعددی از مرغابی اهلی در جهان وجود دارد که این نژادها به گروه‌های گوشتی، تخمگذار، دومنظوره و تزئینی تقسیم می‌شوند. اینک به معرفی این نژادها می پردازیم:
۱ . نژاد پکین Peckin : منشأ این نژاد کشور چین است و اولین بار در سال ۱۸۷۳ به عنوان یک نژاد مشخص معرفی شده‌است و درحال حاضر بیشتر مزارع پرورش اردک گوشتی در آمریکا از این نژاد استفاده می‌کنند . وزن اردک نر بالغ در حدود ۴ تا ۵/۴ کیلوگرم واردک ماده بالغ ۶/۳ تا ۴ کیلوگرم است . این نژاد تخمگذار خوبی نیز هست به طوری که سالیانه بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ عدد تخم می‌گذارد ووزن هر یک عدد تخم آن در حدود ۸۵ گرم بوده ورنگ پوسته آن سفید کرمی ویا سبز فام است . این نژاد دارای بدنی کشیده وسینه‌ای پهن بوده ورنگ آن سفید کرمی و رنگ پوست آن زرد ورنگ منقار وپاها پرتقالی است. وجه تمایز مرغابی نر از ماده، وجود دو پر کوچک تابیده در منتهای الیه دم است . امتداد بدن از شانه به طرف پشت، شیب دار بوده ودر حقیقت قسمت انتهایی بدن ودم نزدیک زمین قرار گرفته‌است . این طرز ساختمان بدن وهمچنین طرز راه رفتن، پرنده را شبیه به پنگوئن‌ها می‌سازد . طرز ساختمان بدن سبب شده‌است که حیوان نتواند به آسانی بر روی زمین جفتگیری کند از این رو برای جفتگیری باید در آب برود.. بهترین سن برای عرضه در بازار سن ۸ تا ۱۲ هفتگی است ودر این سن وزن اردک بین ۲ تا ۳ کیلوگرم خواهد بود، وپس از آن بتدریج از کیفیت گوشت کاسته می‌شود . این نژاد آرام بوده وشرایط محیطی را بخوبی تحمل می‌کند ودر مقایسه با سایر نژادها از بال کوچک تری برخوردار است وزیباتر به نظر می‌رسد . مرغابی ماده آن علاقه چندانی به خوابیدن بر روی تخم ندارد .
۲ . نژاد روئن Rouen: منشا این نژاد شهر روئن درایالت نرماندی فرانسه است که نام نژاد نیز از نام آن گرفته شده‌است واین نژاد تا حدودی شبیه نژاد پکین است . این نژاد در اصل از نژاد اردک وحشی مالارد منشعب شده ومرغابینر آن دارای بال وپرهای زیبای آبی وسبز وسیاه است ودر لابلای آن خطوطی سفید قرار دارند . وزن اردک نر در حدود ۵/۴ کیلوگرم ووزن اردک ماده ۴ کیلو گرم است . از نظر رنگ، نر وماده در این نژاد اختلاف دارند ورنگ نرها زیباتر از رنگ ماده‌ها می‌باشد . جثه نرها نیز از جثه ماده‌ها بزرگ تر است .رنگ اردک ماده سفید وقهوه‌ای روشن است وپاها ومنقار به رنگ پرتقالی وپوست به رنگ زرد است ومرغابی ماده آن علاقه چندانی به خوابیدن بر روی تخم ندارد .ماده مرغابی ها سالیانه ۸۰ عدد تخم می‌گذارند که رنگ پوسته تخم خاکستری آبی فام تا سبز می‌باشد. گوشتشان بسیار لذیذ و خوش‌خوراک است.
۳ . نژاد ایلسبوری Aylesbury: مرغابیی تنبل وسنگین وزن از اردک‌های نژاد گوشتی است که منشا آن دره ایلسبوری در حومه شهر لندن در انگلیس است، و وزن مرغابی نر آن در حدود ۵/۴ کیلوگرم ووزن مرغابی ماده در حدود ۴ کیلوگرم است . این نژاد برای تولید گوشت مناسب است . امرغابی ایلسبوری منقاری بلند، راست وبه رنگ سفید صورتی فام، وپاهای پرتقالی رنگ دارد و برخلاف رنگ پوست سایر نژادهای مرغابی که معمولاً زرد است رنگ پوست مرغابی ایلسبوری سفید است . میزان تولید تخم آن سالیانه در حدود یکصد عدد تخم است .
۴ . نژاد آنکونا Ancona: این مرغابی جزو نژادهای گوشتی است ومعمولاً جوجه‌های آن به رنگ شوکولاتی وسفید واردک‌های بالغ به رنگ سیاه وسفید اند . سر وگردن وسینه معمولاً به رنگ سفید وباقی اجزای بدن به رنگ سیاه است .
۵ . نژاد خالدار استرالیایی Australian Spotted :این نژاد در سال ۱۹۲۰ میلادی در آمریکا بوجود آمد ودر سال ۱۹۲۸ برای اولین بار به نمایش گذاشته شد، این نژاد از تلاقی نژادهای مالارد، دم دراز وکال وبرخی نژادهای خالدار از گله‌های اردک وحشی استرالیایی بوجود آمد . اندازه جثه این مرغابی ها حد واسطی بین گونه مالارد نوک دراز وگونه کال نوک کوتاه می‌باشد . وزن مرغابینر آن یک کیلو تا ۲/۱ کیلوگرم ومرغابی ماده بین ۸۷۰ گرم تا ۱۰۵۷ گرم می‌باشد . این نژاد از لحاظ رنگ واریته‌های مختلفی نظیر : سرسبز، سر آبی وسر نقره‌ای دارد . اردک خالدار استرالیایی تخمگذار خوب ومادری ممتاز است . جوجه مرغابی های بسیار فرز وچالاکی دارد واز لحاظ قدرت پرواز همانند نژاد کال Call پرندگانی توانا هستند .
جایگاه مرغابی [ویرایش]
مرغابی از حیواناتی به شمار می‌رود که علاقه زیادی به آب دارد وبسیاری گمان می‌کنند که زندگی در خشکی برای حیوان با لذت ورضایت همراه نیست . ولی باید دانست که برخلاف تصور، تجربه نشان داده‌است که اردک خیلی زود به تغییر محیط ووضع موجود عادت کرده وبه آسانی قادر است کمبود آب ودریاچه وامثال آن را با مراتع وعلف زارهای سبز وخرم جبران نموده وحتی پرورش به طریقه بسته را به نحوی که در مویر سایر طیور اهلی جریان دارد به آسانی وخوبی تحمل نماید . در مورد ساختمان جایگاه ولانه مرغابی ها شرایط واصولی که برای مرغداری‌ها باید در نظر گرفته شود عیناً جهت لانه‌های مرغابی قابل اجرا می‌باشد، منتهی باید در نظر داشت، چون مرغابی ها عادت دارند تمام مدت شب وروز را در هوای آزاد زندگی کنند ودائماً در حال حرکت وفعالیت باشند لذا باید سعی شود تا حد امکان محوطه‌های محصور ووسیع وبزرگی را در جلوی هر لانه برای مرغابی ها اختصاص داد که حیوانات بتوانند در مواقع لزوم از جایگاه‌های خود خارج شده ودر آن قسمت به جست‌وخیز بپردازند.
تغذیه اردک [ویرایش]
برخلاف سایر انواع طیور اهلی، جوجه مرغابی ها از همان ساعات اولیهٔ خروج از تخم، علاقهٔ عجیبی به خوردن غذا از خود نشان می‌دهند و معمولاًٌ در چنین هنگامی بهتر است از خوراک‌هایی که در آب وجود دارد یا مواد غذایی که منشأ حیوانی دارند برای تغذیهٔ جوجه استفاده شود. ولی چنانچه این کار مقدور نباشد می‌توان روزی پنج الی شش بار مقداری آرد سبوس وپودر شیر وآرد مواد علوفه‌ای را به صورت خمیر درآورده ودر اختیار جوجه‌ها قرار داد . تجربه نشان داده‌است که ترکیبات مزبور که البته می‌توان اجزای آن را با مواد غذایی وعلوفه ودانه‌های دیگر تعویض نمود، غذای کامل وخوبی برای اردک‌ها به شمار می‌رود وبخصوص در رشد ونمو جوجه‌ها تاثیر زیادی دارد .رشد جوجه اردک نسبت به سایر طیور اهلی کم وبیش سریع تر است واگر غذا به میزان کافی ومتعادل در اختیار حیوان گذاشته شود، حیوان رشد عجیبی خواهد کرد . تغذیه حیوان از دو هفتگی به بعد تدریجاً کم شده ودر سن سه تا چهار هفتگی تعداد دفعات غذا به دو بار در روز تقلیل می‌یابد .
نگاره [ویرایش]
-
دو غاز در استان همدان ایران
-
مرغابی
-
مرغابی
-
مرغابی
-
«غاز»
-
«مرغابی و قو»
-
«قوی خاموش یا گنگ»
کانال خودمه تشریف بیارید
ارتقاء فرهنگ در مسابقات کبوتر پرانی